Net voor ik aan deze wekelijke blog wou beginnen, kreeg ik de melding van een nachtelijke vecht- en steekpartij in Mol waarbij Desselse jongeren betrokken waren en één van hen overleed. Het brengt een mens helemaal van slag. Waarom toch? Hoe blijft het mogelijk? De meeste dan nog minderjarig. In opvoeding en onderwijs doen we zoveel moeite om onze jongeren geweldloosheid, respect en verdraagzaamheid bij te brengen. En toch blijft het mislopen met zoals vannacht dramatische gevolgen. Deze keer zeer dicht bij onze Desselse en Molse gemeenschap. Een gemeenschap die dezer dagen nochtans in de euforie van het verbindend project De Spiegel van de Plas leeft. Opnieuw een gitzwarte bladzijde van zinloos geweld. Ik wens alle nabestaanden, vrienden en familie enorm veel sterkte toe.
Het was met de woorden, “words, words, words”, als titel, dat ik gisteren al besloot mijn blog van vandaag aan ‘woorden’ en het gebrek aan ‘daden’ te weiden…
Toen in Shakespeares The Tragedy of Hamlet, Prince of Denmark Polonius , de vader van Laërtes en Ophelia aan Hamlet vroeg: “what do you read, my lord?” Antwoordde deze: “words, words, words.” Daaraan moet ik steevast denken als ik al de Europese rapporten, strategieën, kompassen, roadmaps, e.d. van de Europese Commissie lees: “words, words, words.”
Voor wanneer de daden om Europa terug op de ondernemende, economische en industriële rails te krijgen? Groei bevorderen door investeringen in de industrie aan te trekken. Door af te stappen van de overvloed aan regels en opgelegde criteria die niet haalbaar zijn en een rem betekenen voor het ondernemerschap. Om de energiefactuur naar beneden te krijgen. Kortom om onze competitiviteit opnieuw aan te zwengelen. Daden hebben we nodig!
Dat was de insteek van het jaarlijks overleg dat dinsdagavond plaatsvond in het Europees Parlement waarbij het VBO (Verbond van Belgische Ondernemingen) in dialoog ging met een aantal Europarlementsleden. Dat hiervoor 150 ondernemers, bedrijfsleiders en CEO’s naar Brussel afzakten toont meer dan ooit aan dat de nood hoog is. Een zoveelste wake-up-call.
Ik wil het tegen die achtergrond nu eens hebben over datgene dat niks kost voor de overheid, zelfs geld opbrengt, en toch onmogelijk gemaakt wordt. Geef toe; in tijden van besparingen en onzekerheden een aanlokkelijke gedachte, neen?
Eerste voorbeeld van Europese kansen die gefnuikt worden door absurde regels. Als Europa willen we inzetten in meer recyclage van gebruikte producten. Van afval. In dit geval plastic. ExxonMobil plant een miljoenen investering in Antwerpen om van plastic brandstof te maken. Neen, zegt Europa, dat mag niet. Je moet er terug plastic van maken. Brandstof is niet meer van deze tijd. Slik. Reactie van ExxonMobil: we bouwen de fabriek in Amerika, we verschepen het Europees plastic over de Oceaan, maken er daar brandstof van en voeren het nadien als brandstof met olietankers in Europa in. Weg Europese tewerkstelling en twee transporten op en neer die een onwaarschijnlijke vervuilende inpakt hebben. Goed bezig denk ik dan.
Tweede voorbeeld in Europa zelf wat Vlaanderen aanbelangt. M.b.t. ArcelorMittal dingt Zelzate mee naar een groen label en dito subsidiëring. Meer elektrificatie klinkt het. Echter om dat label en subsidie te bekomen screent men de volledige productieketen. Bij ArcelorMittal in Duinkerke, Frankrijk, gebeurt net hetzelfde. Duinkerke krijgt het label wel. Zelzate krijgt het niet. Waarom? Omdat de gebruikte elektriciteit in Duinkerke opgewekt wordt door kernenergie en dus geen CO2 uitstoot terwijl de elektriciteit in Zelzate nog voor een stuk uit gascentrales komt. ArceloMittal Zelzate zelf treft daarin geen enkele schuld. Resultaat? Weg investering.
Derde en nog een hallucinanter voorbeeld. Europa legt op dat het continent tegen 2050 CO2-neutraal moet zijn. Met andere woorden geen uitstoot meer. De richtlijn om reeds 90% van die ambitieuze doelstelling tegen 2040 te halen ligt nu op tafel. We zullen ons er met hand en tand tegen verzetten.
Nu reeds weten we dat de technologische evolutie van die aard is dat die 90% niet kan gehaald worden zonder onszelf in de vernieling te rijden. Bedrijven die dat straks in hun maag gesplitst krijgen vertrekken liever dan het risico te lopen tegen 2040 vast te rijden. Mijn slecht karakter zegt dan dat als we zo verder doen de decarbonisatie veel vroeger bereikt zal worden. Alle industrie weg en we zijn er hoor ik groenen luidop dromen. Weet wel dat we dan én welvaart én welzijn aan het verkwanselen zijn. Eenmaal weg is voor goed weg.
Anderzijds probeert men met fondsen en subsidies ondernemingen te paaien. Stop daarmee. Wijzig de regels en bespaar de subsidies. Geef de industrie de ruimte om technologieneutraal te werken en ze doen het vanzelf. Kapitaal, Europees en vreemd, zal vrij komen en de vlucht vooruit kan ingezet worden. Iedereen gelukkig. En dat het kan? Voorbeelden legio uit het verleden.
Ik ben het boek Wisselwachter, Amerika-Europa 1933-1945 van Geert Mak aan het lezen. De hoofdpersoon Harry Hopkins was adviseur van president Franklin Roosevelt die in 1933 president werd nadat hij de zetelende Herbert Hoover bij de verkiezingen versloeg. Amerika zat in de diepste economische en monetaire crisis die je je kan inbeelden. Bijna de helft van het land was werkloos en mensen stierven op straat van honger. Ja, in de USA van geen honderd jaar geleden. Met Roosevelts New Deal werden grote investeringen uitgevoerd, werden mensen aan het werk gezet en kwam er hoop in hun harten waardoor het land er terug bovenop geraakte. Na de woorden lieten de daden niet lang op zich wachten en het tij was gekeerd.
Kunnen wij dat ook niet? In deze onzekere tijden is het laatste wat we mogen doen op onze lauweren gaan rusten. Europa heeft zoveel potentie. Een Europese New Deal waar de d van deal staat voor doen en daden. Daarvoor ons blijven inzetten is onze verdomde plicht. Laat dit ook een boodschap zijn op deze triestige dag.
Kris van Dijck
28 september 2025
