Ik ben geen klimaatveranderingontkenner, laat dat duidelijk zijn. Dat het klimaat steeds verandert staat wetenschappelijk vast. Grote en kleine ijstijden en tussenijstijden wisselden elkaar af over de milleniums heen. Zo waren de vroege middeleeuwen beduidend warmer dan gemiddeld en kende de late middeleeuwen (15de, 16de en 17de eeuw) een beduidend kouder klimaat waarbij rivieren als Seine, Schelde en Maas in de winter regelmatig dichtvroren, oogsten mislukten en de mensen gewoon honger leden. Een temperatuurdip waar de zonneactiviteit voor een stuk tussenzat. Dat mens en dier te voet de Noordzee over kon, ten bewijzen de mammoetgeraamten op de bodem van deze ondiepe zee, is ook niet langer dan 11.000 jaar geleden voor de zeespiegel na de laatste (grote) ijstijd begon te stijgen. Maar ook moeder Aarde an sich is geen stabiele rotsblok. De tektoniek van onze aardplaten deed onze contreien van een evernaarspositie op een 300 miljoen jaar tijd naar een 50° noorderbreedte verschuiven. De steenkool die we tot voor een paar decennia in Limburg bovenhaalden vanop een 800 meter diepte, zijn de restanten van een tropisch regenwoud. Dan spreek ik nog niet over grote vulkaanuitbastingen die grote delen van de Aarde door het uitgespuwde as in een jarenlange schaduw kan onderdompelen.
Deze lange inleiding om maar te zeggen dat het heden ten dagen alleen maar over de schuld van de mens gaat. Van u en ik. Wie daar niet in alle geweld, en dat wordt volgens het Coördinatieorgaan voor de dreigingsanalyse kortweg OCAD steeds maar driester en driester, tegen in gaat wordt al snel weggezet als een klimaatveranderingontkenner… Waarvan akte.
De Europese commissie meent er, tegen alle signalen van industrie en ondernemers in, opnieuw een blok bij te leggen. Waar Europa tegen 2050 CO2 neutraal hoort te zijn, vindt ze dat in 2040 reeds 90% van deze doelstelling gehaald moet worden. Pure waanzin als je het mij vraagt. Komen de beleidsmakers die dat voorstellen niet daar waar ik kom? Bij bedrijven en industrie? Bij hen die moeten en ook willen decarboniseren als ze er de tijd en ruimte voor krijgen, stap na stap? Het kan toch niet de bedoeling zijn om alle industrie weg te jagen. De wereldwijde C02-uitstoot zal er niet minder om worden. Integendeel. De productie verschuift naar daar waar de uitstootregels een pak soepeler zijn en om de producten vervolgens hier te krijgen, zolang we ze nog kunnen betalen, dient er meer getransporteerd te worden over lange afstanden. Tweemaal significant verlies.
Omdat het rapporteurschap voor deze verscherpte regelgeving door de gehanteerde rotering in het Europees Parlement bij de extreemrechtse Patriots dreigt te komen, werd een stemming gevraagd om via een versnelde procedure te werken en dit te verhinderen. Dit in het belang van het klimaat heette het bij groenen, liberalen en socialisten. Diegenen die daar niet in meegingen, wij maar ook de christendemocraten en rechtse partijen hebben het mogen weten. Niet alleen van die partijen die de versnelde procedure voorstaan, maar ook van heel wat stemmen in de media. Het klimaat verdient beter was de kernboodschap. Alsof democratie een spelletje is dat je naar eigen willekeur naar je hand kan zetten. Ja, de verhoudingen in het Europees parlement zijn wat gewijzigd. Daar zorgden de verkiezingen van vorig jaar voor. En het ging nog maar over de procedure.
De dooddoener dat de centrumpartijen zich laten leiden door rechts en zo die “extremisten” macht verwerven, geldt ook alleen maar als het in de kraam van links past. In België werden die rechtse zetels van het VB wel gretig ingezet om aan een derde te geraken om noodzakelijke hervormingen op de lange baan te schuiven. Een derde die blokkeert is mijnsinziens nog altijd iets anders dan de meerheid die Europees voor de gewone procedure kiest. Waar is de democratie het meest in gevaar?
Stellen dat diegenen die kritisch zijn voor het huidig Europees beleid niet pro-Europa zijn doet bij mij zeker de haren ten berge rijzen. De Europese samenwerking is nuttig en noodzakelijk voor Vlaanderen maar niet elk soort Europees beleid! Het kan ook nefast zijn en met wat nu voorligt ben ik echt wel bevreesd. Meer of minder Europa? Ik kies voor een sterk, beter Europa waar de industrie kansen krijgt.
Mijn vrees ten gronde is dat wij in het huidige Europa te veel de goede leerling willen zijn en zo onze eigen welvaart op de helling zetten. De wereld noch ons volk helpen we daarbij. Het grotere plaatje is ook dat we wereldwijd inspanningen moeten leveren, naar schonere energie moeten streven en blijven zoeken naar betere, propere energiebronnen.
Straks bezoek ik de wereldtentoonstelling in Osaka, Japan, die vandaag in het teken staat van kernfusie. 45 bedrijven van over de hele wereld doen onderzoek en zetten zich er voor in. Meer dan de helft in de VS, maar ook hier bij ons in Europa. Er wordt wel degelijk progressie gemaakt, zowel met magnetische fusie als met laserfusie. Maar op korte termijn ben ik toch wel sceptisch of de echte transitie van daar kan komen. Kernfusie is het omgekeerde van kernsplitsing, genereert een enorme wamte en laat nauwelijks afval achter. Maar om na de echte doorbraak ook een industriële uitrol te krijgen? Ik denk niet dat ik het nog zal meemaken.
Dat weerhoudt me er niet van om te blijven geloven in vooruitgang. De zoekende mens heeft al veel verwezenlijkt. Daarover zijn bibliotheken vol geschreven. Waarom straks niet opnieuw? En zolang we daar nog niet zijn trekken we de kaart van de kernsplitsing waar ook enorme vooruitgang in te bespeuren is. Zowel technologisch als politiek. Er is dus nog hoop. Fijne zondag nog.
Kris van Dijck
Osaka, 13 juli 2025
